Sancerre is een klein dorpje in het Franse Loiredal, een wijngebied in Frankrijk aan weerszijden van de rivier de Loire, waar over zo’n 38000 hectare wijn verbouwd wordt. Het wijngebied Loire ligt vrij noordelijk in Frankrijk en heeft dus een iets kouder klimaat dan in de rest van Frankrijk (Champagne & Elzas uitgezonderd). Er wordt hier dus vaak goed gekeken naar oogstjaren en hoe de temperaturen in dat jaar waren. Het zal je niet verbazen dat er in de Loire dus vaak frisse wijnen gemaakt worden met hogere zuren en een lager alcoholgehalte dan in de warmere streken.
Tot het eind van de 19e eeuw stond er voornamelijk Pinot Noir aangeplant in de Loire, maar toen deze door druifluis (Phylloxera genoemd) na 1868 bijna allemaal vernietigd werden, is er veel Sauvignon blanc aangeplant. Een druif die het goed doet in het frisse klimaat, en voor uitstekende strakke frisse wijnen zorgde. Het dorpje Sancerre kreeg met 13 andere omliggende dorpjes in 1936 een AOC (appellation d’Origine Contrôlée* zie hieronder) en inmiddels is de Sauvignon Blancm die we dus Sancerre noemen, niet meer weg te denken van de wijnkaart. En maar goed ook, want er wordt jaarlijks zo’n 130.000 hectoliter van gemaakt. En dat met maar 30 km² aan wijnstokken.
De witte Sancerre is vaak fris en strak met geurige aroma’s en een hoge zuurgraad, meestal alleen op roestvrij staal gemaakt. Er zit veel kalk in de bodem, wat zorgt voor deze geliefde frisheid, maar ook voor de complexe smaken die de wijn gewild maakt. De verschillende terroirs in de Sancerre in de verschillende omliggende dorpen geven wat diversiteit aan deze complexe wijnen. De echte kenner zal dus ook een Sancerre kiezen gebaseerd op de naam van het dorpje waar de wijn vandaan komt.
Een groot deel van de Sauvignon blanc druiven staan op hele schuine wijngaarden op de linkeroever van de Loire. Prachtig voor de rijping ervan, mede voor de zon, maar lastig om te plukken. Dit wordt dus haast alleen maar met de hand gedaan, een factor die de prijs van de Sancerre mede bepaalt. Ook het klimaat helpt daar aan mee. Sancerre heeft een koel klimaat, en de wijnboeren lopen dus de nodige risico’s bij het verbouwen van de druiven. Bijvoorbeeld vorst laat in het seizoen. Hierdoor vriezen de knoppen van de druif kapot en zijn er minder druiven. Maar ook hagel gooit wel eens roet in het eten. Ook met minder zonuren bestaat de kans op late oogst, en dus wederom vorst vroeg in de herfst. Allemaal risico’s die bijdragen aan een hoger prijskaartje op de fles.
Waarom er nou nooit Sauvignon blanc op het etiket van een witte Sancerre staat…. Tja, dat heeft met de Fransen te maken. Zij vinden het gebied zo bekend en beschouwen het als algemene kennis dat iedereen weet dat “hun” Sancerre van Sauvignon blanc gemaakt wordt, het vermelden niet waard dus! Ook op rode en rosé Sancerre staat niet vermeld dat dit van Pinot Noir gemaakt wordt. Dat hoeft ook niet, want dat weet jij nu natuurlijk ook!
De rode en rosé wijnen uit Sancerre zijn wat minder bekend, en worden ook wat minder gemaakt, maar zeker niet omdat de kwaliteit daarvan tegenvalt. 15 tot 20 % van de hele wijnplas uit Sancerre is rood of rosé. Pinot Noir houdt van een koel klimaat en een kalkrijke bodem, waardoor Sancerre dus de perfecte plek is voor deze druif. Ook klei en klaksteen in de AOC* doen het goed bij Pinot Noir. Dat blijkt, want ook de (minder bekende) rode en rosé Sancerre heeft een uitstekende reputatie voor fruitige, elegante en fris soepele wijnen.
Sancerre leent zich in onze ogen perfect als aperitief wijn, zeker bij een mooi plateau fruits des mer of een flinke schaal oesters! Het ziltige en subtiel zoete van het zeefruit bij de mooie, strak frisse tonen in de wijn is genieten. Ook het vettige van zalm wordt perfect opgevangen door de frisheid van Sancerre. Daarnaast doen Asperges bij Sancerre het perfect. En dat komt goed uit, want het seizoen staat voor de deur.
Laten we vooral ook de witte kazen of geitenkazen niet vergeten. De witte Sancerre matcht perfect bij verschillende kazen, zeker ook omdat een aantal kazen daar in de regio gemaakt worden, zoals Crottin de Chavignol & Selles sur Cher. Skip het glaasje port dus gerust een keer en probeer een mooi fris glas witte Sancerre bij je (witte) kaasplankje!
*AOC, of appellation d’Origine Contrôlée is een beschermde herkomstbenaming. Het wil zeggen dat champagne alleen uit de champagne mag komen, en dus ook dat Sancerre alleen in Sancerre gemaakt mag worden. Een soort garantie dat de wijn die je koopt, ook echt de wijn is die in de fles moet zitten volgens het etiket en dat de druiven volgens alle daar geldende regels zijn geteeld en geoogst! Dat betekent in dit geval dus automatisch dat alle AOC Sancerre Blanc uit Sauvignon blanc moet bestaan en de rode en rosé Sancerre van Pinot Noir gemaakt wordt. Omdat de AOC Sancerre 14 dorpjes omvat, brengt dat nogal wat terroir (bodemsoort) verschil met zich mee. We delen deze op in de 3 bekendste: Les Terre Blanches (klei en kalksteen, vooral ook goed voor Pinot Noir) Les Caillottes (kalksteen bedekt met kiezels) en Silex (klei-kiezelbodem met veel vuursteen)