Pinot noir, of zoals de druif in Duitsland heet, spätburgunder, komt oorspronkelijk uit de Bourgogne, waar hij al sinds de vierde eeuw wordt gecultiveerd. Maar ook in de VS en Duitsland is deze druif megapopulair. Doordat de druif een relatief dunne schil heeft, is hij erg gevoelig voor schimmels. Daarnaast moet het klimaat lekker koel zijn, zodat de fruittonen optimaal kunnen ontwikkelen en niet overschreeuwd worden door de alcohol die zich daarbij kan ontwikkelen. In de perfecte condities krijgt de wijn dus frisfruitige aroma’s van cranberry, kers, framboos, kruidnagel en paddenstoel. Is het klimaat wat warmer? Dan kun je ook zwarte pruim verwachten. In de mond voelt de wijn lekker sappig met een redelijk zuurtje.
De druif wordt het meest aangeplant in zijn geboorteland Frankrijk, en dan met name in de Bourgogne streek. Afhangend van de kwaliteit van de regio’s krijgt de wijn verschillende labels. De ‘AOC Bourgogne’ wijnen met pinot noir hebben vaak een lichte tot gemiddelde body, weinig tannines en een hoge zuurgraad. Dan heb je de ‘Village-wijnen’, die op relatief betere locaties liggen dan de AOC-Bourgogne. Zij liggen meer richting het zuiden. Hierdoor krijg je meer ontwikkelde aroma’s en sterkere smaakintensiteit. Nog een niveautje hoger komen de ‘premier-cru’ en ‘grand-cru’ wijnen. Deze liggen het meest zuidelijk in de Bourgogne, meestal op hellingen waar de afvoer van water en de zonuren ideaal zijn. Zo krijg je de meest pure aroma’s van rood fruit, zoals kers of aardbei. Bijvoorbeeld met subtiele houtontwikkeling, waardoor je betere tertiaire aroma’s krijgt, zoals bosgrond en paddenstoel. Maar ook andere Franse regio’s kennen erg lekkere pinot noir wijnen. Denk bijvoorbeeld aan de Elzas, Loire of Champagne.
Steeds vaker vind je de pinot noir terug in de nieuwe wereld, zoals in landen als Chili, Australië, Zuid-Afrika of Nieuw-Zeeland. Maar na Frankrijk wordt de druif toch het meest aangeplant in de VS. Hoewel Californië over het algemeen een erg warm klimaat heeft, is het dicht bij de kust koel genoeg voor pinot noir. Op sommige plekken heb je namelijk verkoelende factoren, zoals een ochtendmist of zeewinden uit het westen of zuiden. Hierdoor krijgt een Amerikaanse pinot noir meer ontwikkelde smaken van gestoofd fruit. Maar ook lekkere fruitige aroma’s van framboos en cranberry. Een ander gebied in de VS waar de pinot noir wordt verbouwd, is in Oregon, waar het klimaat door de noordelijke ligging bij de stille oceaan nog wat koeler is dan in Californië.
Duitsland heeft de druif ook enorm eigengemaakt. Met name de laatste paar jaren is het aantal hectare met pinot noir in Duitsland gegroeid tot 11% van het totale areaal wijnbouwgrond. Een spätburgunder kun je het lekkerste drinken op een temperatuur van 16 tot 18 graden Celsius. En de wat stevigere varianten zijn erg lekker te combineren met geroosterd vlees, wild of harde kazen.
Zoals ik eerder zei, is de pinot noir best een moeilijke druif om te verbouwen. Hij vraagt naast een perfect klimaat ook veel zorg. Zo moet de waterafvoer perfect worden geregeld, omdat hij nogal gevoelig is voor schimmels. Daarom zul je deze druif vooral terugvinden op heuvels waar het water goed weg kan stromen en de zonuren perfect zijn, maar de temperaturen niet te hoog oplopen. Dat klinkt als nogal veel waar je rekening mee moet houden, toch?
Meestal vind je deze druif in zijn eentje terug in een fles (monocépage wijn). Alleen voor champagnes wordt de druif in een blend gebruikt. Hoewel de wijn meestal jong gedronken wordt, kan hij ook heerlijk ontwikkelen op hout. Maar, omdat de smaken al redelijk subtiel zijn, is nieuw hout uit den boze. Daarom kiezen de meeste wijnboeren voor grotere, gebruikte houtvaten. Zo blijven de houtsmaken (kruidnagel en rook) in balans met het rode fruit.
De wat koelere versies van deze wijn (AOC Bourgogne, Nieuw-Zeeland, Duitsland) kun je erg lekker combineren met gerechtjes als paté, gevogelte of kalfsvlees. Maar ook met wat vollere salades. Ga je voor een wat vollere pinot noir die eventueel op hout heeft gelegen (Zuid-Frankrijk zoals de village- of de grand-cru wijnen, Californië of Australië), dan kun je voor wat kruidigere gerechtjes gaan, zoals rendang, pekingeend of (geroosterd) wild.